(από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία)
Αν η ζωή ήταν μια σκάλα, στην Ελλάδα αυτή η σκάλα θα ήταν τόσο επικλινής, που σχεδόν οι μισοί πολίτες θα δυσκολεύονταν να φθάσουν μέχρι τη μέση. Λίγοι, ελάχιστοι, θα ατένιζαν με θάρρος προς τα πάνω, οι περισσότεροι θα κοιτούσαν πίσω και πολλοί δεν θα...
αποτολμούσαν ούτε βήμα. Η κρίση έχει στεγνώσει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι στεγνώνει με ραγδαίο ρυθμό και τα αποθέματα σθένους.
Η έρευνα της Metron Analysis για τις κοινωνικές συνέπειες της κρίσης δείχνει ότι η Ελλάδα μετά τον οικονομικό μαρασμό κινδυνεύει να πέσει σε νευρικό κλονισμό.
Στο οικονομικό μέρος, 4 στους 10 πολίτες αξιολογούν την παρούσα κατάσταση της ζωής τους κάτω από τη βάση. Το 9% μάλιστα δηλώνει ότι βρίσκεται στο 0, ενώ στο μέσον της κλίμακας 5, τοποθετείται το 24% και στο 10 μόλις το 2%. Εντούτοις, οι προσδοκίες για το προσεχές μέλλον και συγκεκριμένα για τα επόμενα πέντε χρόνια είναι χειρότερες και στο μέσον τοποθετείται μόλις το 14%, ενώ στον πάτο το ποσοστό εκτοξεύεται σε 15%.
Το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι υποφέρουν είναι το υψηλότερο που καταγράφεται στις μετρήσεις life evaluation σε ολόκληρη την Ευρώπη, μετά τη Βουλγαρία. Το 2007 το ποσοστό αυτών που θεωρούσαν τη ζωή τους καλή, αποτυπωνόταν στο 44%. Το 2009 ο δείκτης υποχώρησε στο 31%, το 2010 στο 21%, το 2011 την άνοιξη στο 16% και τώρα είναι στο 12%. Ο δείκτης αυτών που δηλώνουν ότι υποφέρουν εκτοξεύθηκε από το 7%, το 2007, στο 11% το 2009, στο 21% το 2010 και σήμερα είναι στο 28%. Σε καμία άλλη ανεπτυγμένη χώρα δεν έχει διαπιστωθεί μια τέτοια αναστροφή.
Το 86% των ερωτηθέντων απαντά ότι έχει μειωθεί το εισόδημά του σε ποσοστό πάνω από 30% και στο εν τρίτο αυτών πάνω από 60%. Το αποτέλεσμα είναι ότι ένα στα τρία νοικοκυριά δηλώνει ασυνεπές στις υποχρεώσεις του, καθυστερεί λογαριασμούς και άλλες πιστωτικές πράξεις και αντιμετωπίζει προβλήματα στην καθημερινότητά του. Και τα πράγματα προβλέπονται χειρότερα για το 2012, καθώς τα νοικοκυριά που λένε ότι δεν θα τα καταφέρουν έτσι τον επόμενο χρόνο διπλασιάζονται.
Ο ένας στους δύο εργαζόμενους νιώθει εργασιακή ανασφάλεια και, αν στο ποσοστό αυτών προστεθεί το ποσοστό των ανέργων, τότε ο κόσμος που ζει με το άγχος της ανασφάλειας προσεγγίζει σε ποσοστό το 59%.
Τρεις στους τέσσερις εκτιμούν ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν τον επόμενο χρόνο και ειδικά στους νέους ηλικίας 18-34 ετών το ποσοστό είναι 65% και στους δημόσιους υπαλλήλους 92%.
Οι ψυχοσωματικές αντανακλάσεις της κρίσης είναι παραπάνω από ορατές. Σε σύγκριση με πέρυσι, το ποσοστό των ατόμων που δηλώνουν ότι είναι σε χειρότερη σωματική κατάσταση (πολύ χειρότερη και κάπως χειρότερη) είναι 23% και σε χειρότερη ψυχολογική κατάσταση 50%. Η ψυχολογική επιβάρυνση σχετίζεται ευθέως με τα οικονομικά προβλήματα των ερωτηθέντων. Δύο στους τρεις νιώθουν καθημερινά άγχος ή ανησυχία, ενώ απλή ευχαρίστηση και ξεκούραση νιώθει μόνον ένας στους δύο.
Η κατάσταση αυτή όμως φαίνεται πως έχει συνέπειες και στην απόδοση της εργασίας. Το 74% λέει ότι έκανε λιγότερα από όσα θα ήθελε να κάνει, το 58% παραδέχεται ότι έκανε τη δουλειά του λιγότερο προσεκτικά και το 55% λέει ότι έχει μειώσει και τον χρόνο που αφιερώνει στη δουλειά και σε άλλες δραστηριότητες.
Σχεδόν ο ένας στους δύο μισθωτούς σκέφτεται να μεταναστεύσει, ενώ στο σύνολο η τάση αυτή αποτυπώνεται στο 26%. Οι 4 στους 10 λένε ότι έχουν ζητήσει υποστήριξη, ψυχολογική ή οικονομική ή ακόμη και βοήθεια στο να τα φέρουν βόλτα στην καθημερινότητά τους, κυρίως από την οικογένεια και τους στενούς φίλους. Ακόμη και στα προβλήματα εργασίας οι περισσότεροι απευθύνονται για βοήθεια στο κοινωνικό τους περιβάλλον και μόλις το 16% στις αρμόδιες υπηρεσίες.
Η έρευνα της Metron Analysis παρουσιάστηκε στην ημερίδα που διοργάνωσαν την περασμένη Παρασκευή το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής και το Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών, με κεντρικό ομιλητή τον καθηγητή ψυχολογίας Μ. Lahad, πρόεδρο του International Community Stress Prevention Centre και εισηγητές τους καθηγητές Λάουρα Αλιμπράντη, Γρ. Βασλαματζή, Ο. Γιωτάκο και Ν. Κουράκη.
«Η κρισιμότητα των ευρημάτων είναι προφανής. Η μεγάλη εικόνα είναι πολύ βαρύτερη από αυτή της οικονομικής κρίσης, ακόμη και αν δεχθούμε ότι είναι παράγωγό της» σημειώνει ο επικεφαλής της Metron Analysis, Στρ. Φαναράς, και επισημαίνει: «Αν σήμερα η ηγεσία της χώρας δεν αντιληφθεί αυτή την ψυχολογική διάσταση και δεν αξιοποιήσει κατάλληλα τις υποδομές και το ανθρώπινο δυναμικό ώστε να αναταχθεί η αισιοδοξία και το αξιοβίωτο, καμία οικονομική πολιτική δεν θα αποδώσει».
Τα βασικά συμπεράσματα
* Η οικονομική κρίση έχει πρωτοφανείς επιπτώσεις στην καθημερινότητα. Ενα στα τρία νοικοκυριά αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και μόνο ένα στα δέκα τα καταφέρνει χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Τρεις στους δέκα ερωτηθέντες σκέφτονται σήμερα σοβαρά το ενδεχόμενο της μετανάστευσης.
* Οι οικονομικές δυσκολίες και οι αρνητικές προσδοκίες για το μέλλον έχουν επιβαρύνει ιδιαίτερα την ψυχολογική διάσταση της καθημερινότητας. Ένας στους δύο πολίτες νιώθει σήμερα επιβαρυμένος ψυχολογικά, συγκριτικά με το πώς ένιωθε πριν από έναν χρόνο.
* Το ποσοστό των ατόμων που νιώθουν να υποφέρουν (suffering) στη ζωή τους έχει υπερτριπλασιαστεί από το 2007 μέχρι σήμερα. Πουθενά αλλού στον ανεπτυγμένο κόσμο δεν έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο αυτοί που δηλώνουν ότι υποφέρουν να είναι περισσότεροι από αυτούς που νιώθουν αξιοβίωτη τη ζωή τους (thriving).
* Δύο στους τρεις βιώνουν αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος ή ανησυχία στην καθημερινότητά τους. Ιδιαίτερα αρνητικά συναισθήματα όπως η οργή και η θλίψη εντοπίζονται σε ημερήσια βάση σε ποσοστό πάνω από 30%.
* Οι επιπτώσεις της ψυχολογικής επιβάρυνσης είναι σημαντικές όχι μόνον στο αίσθημα του αξιοβίωτου αλλά και σε άλλες σημαντικές πλευρές της καθημερινότητας. Πάνω από οκτώ στους δέκα (83%) δηλώνουν ότι είναι λιγότερο δραστήριοι και παραγωγικοί εξαιτίας των αρνητικών συναισθημάτων.
* Ειδικά οι νέοι ηλικίας 18 έως 34 ετών αναζητούν ψυχολογική και συναισθηματική υποστήριξη στον κοινωνικό τους περίγυρο σε ποσοστό πάνω από 50%. Στους νέους το ποσοστό όσων δηλώνουν σήμερα ότι σκέφτονται εντονότερα την εκδοχή της μετανάστευσης ξεπερνάει το 40%.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου